დიდი ხნის მეგობრების, სოფო ლაპიაშვილისა და მაკა ნოსელიძის კომპანია „უსული“ ერთ-ერთი პირველია ქართულ ბაზარზე, რომლის ნიშაც ფეხსაცმელების, ჩანთებისა და სხვა აქსესუარების გამოყენებული ნაჭრებისგან დამზადებაა.

კომპანიას საქართველოში პირდაპირი კონკურენტი არ ჰყავს, შესაბამისად, ეკომეგობრული ფეხსაცმელების იდეა, რომლებიც ფერადი ნაჭრების ნარჩენებისგან მზადდება, უსულს ბაზარზე გამოარჩევს. სოფომ და მაკამ უსულის დაარსების ისტორია გაგვიზიარეს.

„პანდემიის დროს ბევრი თავისუფალი დრო გვქონდა. ვერსად ვერ გავდიოდით, მხოლოდ ერთმანეთს ვსტუმრობდით, ისიც საღამოს 9 საათამდე, ამიტომ იმაზე დავიწყეთ ფიქრი, რა შეიძლება ახალი და საინტერესო გაგვეკეთებინა.

ჩვენი საქმის წამოწყების იდეა იქიდან წამოვიდა, რომ დიზაინერი მეგობრები გვყავდა, რომელთაც ზედმეტი ნაჭრების ნარჩენები ხშირად რჩებოდათ და სულ იმაზე წუხდნენ, რომ მათი გადაყრა უწევდათ. ვუთხარი, მე წავიღებ-მეთქი, მაგრამ ჯერ არ ვიცოდით, რაში გამოვიყენებდით. მაკას შევთავაზე, ამ მორჩენილი ნაჭრებისგან წამოვიწყოთ რამე-მეთქი. სხვადასხვა იდეა გვქონდა, მაგრამ რადგან ნაჭრები პატარა ზომის იყო, ტანსაცმელი თავიდანვე გამოირიცხა, ამიტომ ბოლოს ფეხსაცმელზე შევჯერდით“, — გვიყვება სოფო.

ასე დაიწყო უსულის ისტორია 2020 წლის დეკემბერში. კომპანია ახლა ფერად ფეხსაცმელთან ერთად, ჩანთებსა და ქამრებსაც ქმნის.

 

რას ნიშნავს „უსული“?

სოფომ გაგვიზიარა, თუ როგორ შეარჩიეს ბრენდის სახელი. როგორც თავად ამბობს, სახელების იდეებს ყველგან ეძებდნენ, მათ შორის, ძველ წიგნებში, რათა რამე ქართული, ჟღერადი და დასამახსოვრებელი ეპოვათ.

„მახსოვს, როგორ გამომიგზავნა მაკამ სავარაუდო სახელების გრძელი სია. გვინდოდა, ბრენდთან აზრობრივადაც რამე კავშირი ჰქონოდა. უსულზე შევჯერდით, რადგან ძველი ქართული სიტყვაა, რომელიც ლამაზს, მომხიბვლელს ნიშნავს, თან მარტივი გამოსათქმელია და მომხმარებლებმაც მალევე აიტაცეს“, — აღნიშნავს სოფო.

 

მთავარი გამოწვევა

ნაჭრისგან ფერადი ფეხსაცმლის წარმოების იდეის განხორციელება არც ისე მარტივი აღმოჩნდა. სოფოს და მაკას პირველივე ნაბიჯების გადადგმისას წინ წინააღმდეგობა შეხვდათ — მეწაღის პოვნა, რომელიც ნაჭრისგან ფეხსაცმელს შეკერავდა, დიდი სირთულე გამოდგა.

„ჩვენი პრობლემა ის იყო, რომ მეწაღეები უმეტესად ტყავზე მუშაობენ, აქვთ ერთი თარგი, რომელსაც სპეციალური მანქანებით ჭრიან, რაც კერვას ბევრად უფრო ამარტივებს, მაგრამ იმავე მეთოდს ნაჭრის ფეხსაცმლის შეკერვისას ვერ გამოიყენებ: თითოეული ფეხსაცმელი სხვადასხვა ნაჭრისგან იქმნება და უამრავი დეტალისგან შედგება, რის გამოც ისინი ინდივიდუალურად, ხელით უნდა შეიკეროს. ყველა მოდელი უნიკალურია, ფეხსაცმლის წყვილიც კი არ არის ერთმანეთის იდენტური. მეწაღეებს ამას რომ ვუხსნიდით, ყველა უარს გვეუბნებოდა“, — იხსენებს მაკა.

„მეწაღეს 6 თვე ვეძებდით. ერთმა გვითხრა, ვის გაუგია ფეხსაცმელები ნაჭრისგან შეიკეროსო?! და ასე გაწბილებულები გამოგვიშვა. ბოლოს ჩვენი ახლანდელი სამკერვალო სრულიად შემთხვევით ვიპოვეთ. ამავე ქუჩაზე მკერავი მყავდა, რომელმაც მითხრა, გვერდით ფეხსაცმელებს კერავენ და მაინც, შეიხედეო. ასე აღმოვჩნდით აქ. უკვე 3 წელზე მეტია, ამ მეწაღეებთან ვთანამშრომლობთ. ცოტა ესენიც გვეჯუჯღუნებიან ზოგჯერ, იმიტომ, რომ თვითონ კერვის პროცესი რთულია, მაგრამ შედეგი თვითონაც მოსწონთ“, — აგრძელებს სოფო.

 

პირველი კოლექცია

მაკამ და სოფომ თავიდან ფეხსაცმელების გაყიდვა ფეისბუქზე დაიწყეს, შემდეგ კი ბრენდის ინსტაგრამის ანგარიშიც შექმნეს და ამ ორ სოციალურ ქსელს დღემდე აქტიურად იყენებენ. ასევე, ადგილობრივ გამოფენებსა და სხვა მსგავს ღონისძიებებშიც იღებენ მონაწილეობას.

„პანდემიის პერიოდში ადამიანებმა გულის გადასაყოლებლად ონლაინ შოპინგი დაიწყეს, რადგან მაღაზიებში გასვლა ენატრებოდათ. ეს მათთვის ერთგვარი თერაპია იყო. ფეხსაცმელებს ძალიან კარგად ვყიდდით და თან ერთმანეთს ვეკითხებოდით, ნეტა, სად დადის ეს ხალხი ამ ფეხსაცმელებით-თქო“, — სიცილით ამბობს მაკა.

თანადამფუძნებლები ფეხსაცმლის შესაკერად საჭირო ნაჭრებს მეგობარი დიზაინერებისგან, ავეჯის მწარმოებელი კომპანიებისგან და მაღაზიებისგან აგროვებენ. ხალხის ნაწილმა უკვე იცის, რომ მათთვის არასაჭირო ქსოვილი, შესაძლოა, უსულს გამოადგეს, ამიტომ კომპანიასთან ნაჭრები უცხო ადამიანებსაც მიაქვთ.

„სულ პირველი კოლექცია პლედებისგან შევკერეთ. თავიდან დავწერეთ, რომ თუ ვინმეს ჰქონდა პლედი, რომელსაც არ იყენებდა, ჩვენთვის მოეტანა. ბოლოს მანანას რადიოლასავით ამბავი დატრიალდა. იმდენი პლედი მოგვიტანეს, ვიწერებოდით, მეტი აღარ გვინდა-თქო“, — გვიყვება მაკა.

 

უსული ვილნიუსში

მაღაზიების ფიზიკურ სივრცეში გახსნის შემდეგ, უსულის გაყიდვებმა საგრძნობლად იკლო. სწორედ ამ დროს გამოჩნდა ევროკავშირის ახალი პროექტი და ბაზრის გასაფართოებლად ახალი შესაძლებლობა უსულისთვის.

უსული ჩაერთო პროექტში „საქართველოსა და ესტონეთის მცირე და საშუალო ბიზნესის საექსპორტო შესაძლებლობების გაძლიერება — ექსპორტის დიზაინი“, რომელიც მხარდაჭერილია EU4Business: Connecting Companies (EU4BCC) პროექტის მიერ EU4Business-ის ქოლგის ფარგლებში. 2023 წელს ამ პროექტის ფარგლებში სოფო ლიეტუვაში გაემგზავრა და კრეატიული მცირე და საშუალო ბიზნესის მობილობის პროგრამაში მიიღო მონაწილეობა. მან ვილნიუსში 1 თვე გაატარა, სადაც უსულის ლიეტუვური კომპანია უწევდა მასპინძლობას და მათი დახმარებით სოფომ მაღაზიასთან დაიწყო თანამშრომლობა, სადაც უსულის ფეხსაცმელები გამოიფინა და იყიდება.

„ერთ-ერთ ტრენინგზე საქართველოს სავაჭრო პალატის წარმომადგენელი გავიცანით, რომელმაც ევროკავშირის პროექტზე მოგვაწოდა ინფორმაცია. გამარჯვების დიდი იმედი არ გვქონია, მაგრამ განაცხადი შევავსეთ, შემდეგ კი მოლოდინის რეჟიმში ვიყავით. ამ პროექტის მიზანი იყო, რომ უცხო ქვეყნის ბაზარი მოგვეკვლია და იქ გაყიდვების გზები მოგვეძებნა, რათა ჩვენი პროდუქტი ახალ ბაზარზე გასულიყო. ევროკავშირის ქვეყნიდან უნდა გამოჩენილიყო ბრენდი, რომელიც მიგვიწვევდა. ვილნიუსში დაგვპატიჟეს და ერთი თვით წავედი.

ჩემთვის ეს ძალიან საინტერესო და სასარგებლო გამოცდილება იყო. ის კომპანიაც ეკომეგობრული იყო, ჯინსს გადაამუშავებდნენ. მათთან ჩასვლამ ჩვენი საქმიანობა ცოტა სხვა მიმართულებით დამანახა, მაგალითად, დავესწარი საგანმანათლებლო ვორქშოპებს, ვნახე, როგორ თანამშრომლობენ დიზაინერები ერთმანეთთან. ამ ყველაფერმა ხედვის არეალი გაგვიფართოვა, — იხსენებს სოფო.

ამავე პროექტის ფარგლებში, ლაპიაშვილმა ადგილობრივ დიზაინერთან თანამშრომლობით, ნამუშევარი შექმნა, რომელიც კაუნასის დიზაინის კვირეულზე გამოიფინა. კონცეფციაზე მუშაობისას სოფო უცხოეთში შემთხვევით ქართველი პოეტის, ლია ლიქოკელის, ლექს სკამს გადააწყდა, რომელიც მის შთაგონების წყაროდ იქცა.

„ამ წიგნში იყო ლექსი სახელწოდებით სკამი, რომელმაც ძალიან მიგვიზიდა. ჩვენი პროექტიც ქსოვილებით დაფარული სკამის ირგვლივ ტრიალებდა და ვფიქრობდით, როგორ შეგვეტანა მასში პერსონიფიკაცია. ლექსის სიტყვებმა ზუსტად აღბეჭდა ჩვენი ხედვის არსი, შექმნა თვალსაჩინო თანხვედრა ჩვენს აზრებსა და იმ შთაგონებას შორის, რომელსაც ვეძებდით“, — აღნიშნავს ლაპიაშვილი.

 

სამომავლო გეგმები

უსულის დამფუძნებლები სხვა კომპანიებთან კოლაბორაციებისთვისაც ღია არიან, მაგალითად, მათ ტიპოგრაფიაზე მომუშავე დიზაინერებთან ითანამშრომლეს, რომლის ფარგლებშიც რამდენიმე მოდელი ასო „უ“-ს სხვადასხვა ვარიაციით შექმნეს.

უსული პროდუქციას ძირითადად კვლავ ონლაინ ყიდის, თუმცა სხვადასხვა მაღაზიებთანაც თანამშრომლობს. კომპანია ცოტა ხნის წინ ამერიკულ ბაზარზეც გავიდა და 100 წყვილი ფეხსაცმელი და 65 ჩანთა ნიუ-იორკის ერთ-ერთ კაფეში გასაყიდად გააგზავნა. ისინი მომავალში ექსპორტის სხვა გზების მოძიებასა და საქართველოში საკუთარი მაღაზიის გახსნას გეგმავენ.

სოფო და მაკა თვლიან, რომ მათი ბრენდის ძლიერი მხარე სწორედ ეკომეგობრულობის კონცეფციაა, ხოლო მთავარ გამოწვევად ფინანსებთან ერთად, საზოგადოებაში გადამუშავებული სამოსის მნიშვნელობის შესახებ ნაკლებ ცნობიერებას ასახელებენ. ბოლოს ბრენდის დამფუძნებლები იმასაც გვეუბნებიან, რომ უსულმა ბევრ გამოწვევას გაუძლო, რის გამოც განსაკუთრებით ამაყობენ და ბრენდის მომავალსაც უცვლელი ენთუზიაზმით გეგმავენ.

ავტორი: ანანო დიდებაშვილი

სტატია მომზადებულია პროექტ EU NEIGHBOURS east-თან თანამშრომლობით. სტატიაში გამოხატული მოსაზრებები ეკუთვნის სტატიის ავტორს.